شبکه کامپیوتری چیست؟ تقسیم بندی جغرافیایی شبکه های کامپیوتری

شبکه کامپیوتری چیست؟

شبکه کامپیوتری به حداقل دو یا چند دستگاه کامپیوتر گفته میشود که بصورت کابلی یا بدون سیم به هم متصل و منابعی مثل فایل، پوشه و چاپگر را برای یکدیگر به اشتراک میگذارند. شبکه از لحاظ جغرافیایی به دسته های مختلفی تقسیم بندی میشود.

• شبکه کامپیوتری شخصی (PAN)
• شبکه کامپیوتری محلی (LAN)
• شبکه کامپیوتری دانشگاهی (CAN)
• شبکه کامپیوتری شهری (MAN)
• شبکه کامپیوتری پهناور (WAN)

انواع شبکه های کامپیوتری از لحاظ تقسیم بندی جغرافیایی

• شبکه کامپیوتری شخصی – PAN

شبکه PAN (Personal Area Network) به لحاظ وسعت جغرافیایی به اندازه محیط اتاق یک ساختمان است که در آن دو کامپیوتر از طریق پروتکلهایی که خاص این شبکه طراحی و ساخته شده اند بصورت Point to Point به یکدیگر متصل میشوند. پروتکلهای ارتباطی مثل Bluetooth و NFC.

در تصویر بالا از سمت چپ به شکل اول و سوم نگاه کنید. این شکلها ارتباط کابلی بین کیبورد و ماوس را با کامپیوتر، از طریق پورت USB نشان میدهد. پورت USB علاوه بر اینکه ارتباط بین سخت افزارهای جانبی مثل درایو DVD و هارد دیسک اکسترنال را با کامپیوتر برقرار میکند؛ برای ارتباط دستگاه تلفن هوشمند و تبلت به لپ تاپ و کامپیوتر دسکتاپ هم استفاده میشود. در تنظیمات هات اسپات گوشی و تبلتتان قسمتی وجود دارد که میتوانید از طریق پورت USB دستگاه، ارتباط اینترنت را با کامپیوتری که به آنها متصل است به اشتراک بگذارید. 

وقتی برای انتقال عکس از موبایل، تبلت و دوربین عکاسی به کامپیوترتان از کابل USB استفاده میکنید؛ بدون اینکه خبر داشته باشید در حال ساخت و برقراری یک شبکه Wired PAN هستید. تا بحال تجربه انجام این کار را داشتید؟ اگر داشتید تبریک میگم، شما یک مهندس شبکه شدید 😉 

در تصویر بالا از سمت چپ به شکل دوم و چهارم نگاه کنید. ارتباط بدون سیم کیبورد و ماوس را با کامپیوتر میبینید؟ این ارتباط از طریق تکنولوژی بیسیم بلوتوث برقرار شده است. اگر دقت کرده باشید شما میتوانید در تنظیمات هات اسپات تلفن همراه و تبلتتان، از طریق Bluetooth نیز اینترنت را با کامپیوتر موردنظرتان به اشتراک بگذارید. هر وقت که اینکار را میکنید در حال ایجاد یک شبکه و ارتباط Wireless PAN هستید.

• شبکه کامپیوتری محلی – LAN

شبکه LAN به لحاظ وسعت جغرافیایی به اندازه محیط یک ساختمان است که در آن کامپیوترها میتوانند باهم از طریق سوییچ اترنت و اکسس پوینت بصورت کابلی و بدون سیم در ارتباط باشند.

در تصویر بالا سمت چپ، هر کامپیوتر بوسیله کارت شبکه اترنت و کابل مسی هشت رشته ای (معروف به کابل LAN) به یک دستگاه Ethernet Switch متصل شده است. بنابراین با استفاده از سوییج میتوانید یک شبکه Wired LAN بسازید.

در تصویر بالا سمت راست نیز، هر کامپیوتر بوسیله کارت شبکه وایرلس وایفای به یک دستگاه Access Point متصل میشود. اکسس پوینت دستگاهی است که کارت شبکه Wireless دارد و از طریق آن ارتباط بین کامپیوترهای وایرلس را برقرار میکند. این دستگاه دارای یک کارت شبکه Ethernet نیز است که به سوییچ متصل میشود تا ارتباط بخشهای وایرلس و کابلی شبکه را باهم برقرار کند.

• شبکه کامپیوتری دانشگاهی (CAN)

شبکه CAN (Campus Area Network) تشکیل شده از LANهای متعددی که کنارهم بصورت مجتمع در یک موقعیت جغرافیایی ساخته شده اند. ساختار مراکز آموزشی کالجی در آمریکا که بصورت ساختمانهای متعدد در کنار هم قرار گرفته بود باعث بوجود آمدن شبکه CAN شد. در واقعیت شبکه CAN نوعی شبکه LAN بزرگ است که از کنار هم قرار گرفتن ساختمانهای نزدیک بهم در یک موقعیت جغرافیایی مشترک بوجود می آیند.

در تصویر بالا اشاره به دانشگاه برق، مخابرات و کامپیوتر شده است که دارای ساختمانهای متعددی شامل دانشکده ها، ساختمان اداری، کتابخانه و آزمایشگاه است. هر ساختمان به تنهایی یک شبکه LAN است. از آنجایی که میبایست همه ساختمانها باهم در ارتباط باشند، لازم است شبکه LAN بزرگتری تشکیل شود. معمولا در شبکه های Campus LAN ساختمانها را از طریق کابل فیبرنوری و لینک های وایرلس WiFi و Microwave بهم متصل میکنند.

• شبکه کامپیوتری شهری – MAN

شبکه MAN (Metropoliten Area Network) به شبکه کامپیوتری شهری گفته میشود. تکنولوژی هایی مانند ADSL که عملیات جداسازی ترافیک Voice از Data را روی سیمهای مسی انجام میدهد یا تکنولوژیهای دیگر DSL مانند VDSL و SHDSL، همگی برای شبکه های شهری ساخته شده است.

امروز تکنولوژی کابلی پیشرفته تری توسط شرکتهای مخابراتی در لایه دسترسی شبکه ارائه میشود که مردم شهر را به شبکه سرویس دهنده ها برای دسترسی به اینترنت متصل میکند. این تکنولوژی GPON نام دارد و بر روی بستر کابل فیبر نوری ارائه میشود. GPON نیز یکی از پروتکلهای مخابراتی است که برای دسترسی شهروندان به شبکه کامپیوتر شهری و همینطور به اینترنت ساخته شده است.

• شبکه کامپیوتری پهناور – WAN

شبکه WAN (Wide Area Network) به لحاظ جغرافیایی به شبکه ای گفته میشود که شبکه هایی از شهر، استان و کشورهای مختلف را به یکدیگر متصل میکند. مشهورترین شبکه WAN، اینترنت است که تمام دنیا را به یکدیگر متصل کرده است؛ اما به لحاظ فنی شبکه WAN تشکیل شده است از دستگاههای روتر که به یکدیگر بصورت فیزیکی و مستقیم توسط کابل فیبرنوری در مسافتهای طولانی یا بصورت غیر مستقیم و از طریق تکنولوژیهای مختلف (Virtual Private Network) VPN متصل هستند.